انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای از میان 4 نوع طیف نوری

نور گیاهان گلخانه‌ای یکی از عوامل حیاتی برای رشد و نمو گیاهان در گلخانه‌ها است. انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه ای نه تنها یک انتخاب فنی است، بلکه یک تصمیم استراتژیک برای بهبود بهره‌وری گلخانه به شمار می‌رود. با توجه به نیاز نوری در هر مرحله رشد و انتخاب منابع نور مناسب، می‌توان عملکرد و کیفیت محصولات را به سطحی حرفه‌ای ارتقاء داد. اگر به دنبال موفقیت در کشت گلخانه‌ای هستید، از همین امروز با دقت به انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای توجه کنید.

انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای؛ کلید طلایی رشد بهینه و محصول بیشتر

در دنیای امروز، کشاورزی مدرن به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای افزایش بهره‌وری و کیفیت محصولات کشاورزی روی آورده است. یکی از این فناوری‌ها، استفاده هوشمندانه از نور مصنوعی در گلخانه‌هاست. انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای نقش حیاتی در رشد، فتوسنتز، گلدهی و باردهی گیاهان ایفا می‌کند.

در این مقاله، به بررسی اهمیت، انواع طول موج‌ها، نیازهای نوری گیاهان در مراحل مختلف رشد و بهترین منابع نوری برای گلخانه‌ها می‌پردازیم.

چرا انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای اهمیت دارد؟

گیاهان برای فتوسنتز به نور نیاز دارند، اما نه هر نوری! آن‌ها فقط از بخشی از طیف نوری استفاده می‌کنند که به آن طیف PAR (Photosynthetically Active Radiation) یا تابش فعال فتوسنتزی گفته می‌شود. این طیف، محدوده‌ای بین 400 تا 700 نانومتر را شامل می‌شود. بنابراین، انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای به‌معنای بهره‌گیری از نورهایی است که به‌طور مستقیم فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه را تقویت می‌کند.

تاثیر طول موج‌های مختلف بر نور گیاهان گلخانه‌ای

در ادامه تاثیر رنگ‌ها و طول موج‌های نور بر رشد گیاهان گلخانه‌ای را بررسی می‌کنیم:

نور آبی (400 تا 500 نانومتر)

• تحریک رشد رویشی

• افزایش ضخامت ساقه

• توسعه برگ‌ها

• کاهش رشد طولی بیش از حد

نور قرمز (600 تا 700 نانومتر)

• مهم‌ترین نور برای فتوسنتز

• تحریک گل‌دهی

• افزایش سرعت رشد

• افزایش اندازه میوه و گل

نور سبز (500 تا 600 نانومتر)

• با وجود جذب کمتر، به عمق برگ‌پوش نفوذ کرده و به رشد برگ‌های زیرین کمک می‌کند.

نور فروسرخ (700 تا 800 نانومتر)

• تأثیر بر ساعت زیستی گیاه

• کنترل زمان گلدهی و دوره‌های استراحت

در نتیجه، انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه ای به معنای استفاده ترکیبی از این نورها برای هر مرحله از رشد است.

نیاز نوری گیاهان در مراحل مختلف رشد

گیاهان در هر مرحله‌ای از رشد خود، به نور خاصی نیاز دارند. در ادامه، این نیازها را مرور می‌کنیم:

1. مرحله جوانه‌زنی و رشد رویشی

در این مرحله، نور آبی اهمیت زیادی دارد. این طول موج باعث کاهش رشد طولی و تمرکز بر توسعه ریشه و برگ می‌شود.

2. مرحله گلدهی و میوه‌دهی

در این مرحله، نور قرمز و فروسرخ بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد تا گیاهان وارد فاز تولید شوند.

برای هر مرحله، انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه ای می‌تواند تفاوت زیادی در کیفیت و کمیت محصول نهایی ایجاد کند.

منابع نوری مناسب برای تأمین طول موج‌های مورد نیاز برای نور گیاهان گلخانه‌ای

با توجه به اهمیت انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای، استفاده از منابع نوری با کیفیت و قابل تنظیم اهمیت ویژه‌ای دارد. در گلخانه‌هایی که نور طبیعی کافی نیست، استفاده از منابع نوری مصنوعی

بسیار رایج است. در این بخش به معرفی انواع منابع نوری می‌پردازیم:

لامپ‌های LED مخصوص رشد گیاه

• قابل تنظیم بر اساس طول موج خاص

• کم مصرف و با طول عمر بالا

• گزینه‌ای عالی برای کنترل دقیق نوردهی

فلورسنت‌ها

• مناسب برای مراحل ابتدایی رشد

• بازده مناسب در نور آبی

لامپ‌های HPS (سدیم فشار بالا)

• تولید نور قرمز بالا

• ایده‌آل برای فاز گلدهی

متال هالید

• تولید نور سفید مایل به آبی

• مناسب برای رشد رویشی

استفاده هوشمندانه از این منابع و انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه ای باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش عملکرد خواهد شد.

شما میتوانید برای تهیه انواع بذر مورد نیاز گلخانه خود از فروشگاه های اینترنتی شاپ ثمر و شبکه آفتاب اقدام نمایید.

زمان‌بندی و شدت نور گیاهان گلخانه‌ای

• شدت نور: اگر شدت نور کافی نباشد، حتی انتخاب بهترین طول موج هم بی‌فایده خواهد بود.

• مدت زمان روشنایی: هر گیاه به مدت زمان مشخصی از نور در طول شبانه‌روز نیاز دارد.

• نسبت نور قرمز به آبی: این نسبت باید در مراحل مختلف رشد تنظیم شود تا بهترین عملکرد حاصل گردد.

در عمل، انتخاب طول موج مناسب نور گیاهان گلخانه‌ای باید همراه با کنترل دقیق شدت و مدت نوردهی انجام شود.

نکات کاربردی برای کشاورزان گلخانه‌ای

• استفاده از تایمر برای تنظیم دقیق زمان روشنایی

• بررسی شدت نور با دستگاه PAR meter

• توجه به نوع گیاه و نیاز نوری خاص آن

• ترکیب نور مصنوعی با نور طبیعی برای کاهش هزینه‌ها

• استفاده از نور مکمل در زمستان یا مناطق ابری