وبلاگ
دلایل ترک خوردن میوه گیلاس
ترک خوردن میوه گیلاس نتیجهای از ترکیب چند عامل محیطی، مدیریتی و ژنتیکی است. با شناخت دقیق دلایل و اجرای راهکارهای مناسب میتوان درصد قابل توجهی از این آسیب را کاهش داد و از افت کیفیت و ضرر اقتصادی جلوگیری کرد. مدیریت آبیاری، تغذیه متعادل، حفاظت میوهها از باران و انتخاب ارقام مقاوم از جمله مهمترین اقدامات در این زمینه هستند.
اهمیت بررسی ترک خوردن میوه گیلاس
درخت گیلاس از جمله درختان حساس به تغییرات محیطی است و میوه آن به دلیل ساختار لطیف و پوست نازک، در برابر نوسانات آبی و رطوبتی بسیار آسیبپذیر است. ترک خوردن میوه گیلاس معمولاً در مراحل پایانی رسیدگی میوهها اتفاق میافتد؛ زمانی که باغدار در انتظار برداشت محصول سالم و بازارپسند است. بروز این مشکل نه تنها باعث کاهش سودآوری میشود، بلکه هزینههای تولید را نیز افزایش میدهد.
دلایل اصلی ترک خوردن میوه گیلاس
ترک خوردن میوه گیلاس یکی از شایعترین مشکلاتی است که بسیاری از باغداران و تولیدکنندگان میوه با آن مواجه هستند. این پدیده میتواند منجر به کاهش کیفیت، افت بازارپسندی، افزایش ضایعات و در نهایت کاهش درآمد کشاورزان شود. دلایل مختلفی از جمله عوامل اقلیمی، تغذیهای، ژنتیکی و مدیریتی در بروز ترک خوردن میوه گیلاس نقش دارند. در ادامه بهصورت جامع و تخصصی به دلایل اصلی این مشکل و راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از آن پرداخته میشود:
- بارندگی در زمان رسیدگی میوه
یکی از مهمترین عوامل ترک خوردن میوه گیلاس، بارندگی در روزهای منتهی به برداشت است. باران مستقیماً سطح میوه را خیس کرده و موجب جذب آب از طریق پوست یا دم میوه میشود. این جذب آب موجب افزایش فشار درون میوه و در نهایت ترک خوردن آن میشود.
- نوسانات آبی خاک
در شرایطی که خاک به مدت طولانی خشک باشد و سپس ناگهان با بارندگی یا آبیاری سنگین مواجه شود، ریشهها آب زیادی جذب کرده و به میوهها منتقل میکنند. این افزایش سریع حجم آب درون میوه، یکی از عوامل مؤثر در ترک خوردن میوه گیلاس به شمار میآید.
- تغذیه نامتعادل و کمبود کلسیم
کلسیم یکی از عناصر ضروری در تشکیل دیواره سلولی است. کمبود کلسیم باعث نازکی و شکنندگی پوست میوه میشود. تحقیقات نشان دادهاند که میوههایی با سطح پایین کلسیم، در برابر فشار داخلی و تغییرات رطوبتی آسیبپذیرتر هستند. بنابراین کمبود کلسیم میتواند نقش مهمی در ترک خوردن میوه گیلاس ایفا کند. کود کلسیمی بیوفیلد مینوکاب گزینه خوبی در برطرف کردن کمبود کلسیم می باشد.
- حساسیت ژنتیکی ارقام مختلف
برخی از ارقام گیلاس ذاتاً حساستر به ترک خوردن هستند. برای مثال، ارقامی که دارای پوست نازک یا اندازه میوه بزرگتری هستند، بیشتر مستعد این عارضه میباشند. انتخاب ارقام مقاوم یا اصلاحشده میتواند در کاهش ترک خوردن میوه گیلاس مؤثر باشد.
- آبیاری نامناسب و استفاده از روش بارانی
استفاده از سیستم آبیاری بارانی در زمان رسیدگی میوهها، بهویژه در ساعات گرم، منجر به خیس شدن سطح میوه و تسریع در ترک خوردن میوه گیلاس میشود. در این مرحله بهتر است از سیستمهای آبیاری قطرهای یا زیرسطحی استفاده گردد تا سطح میوه خشک باقی بماند.
- شرایط محیطی و تغییرات دمایی ناگهانی
دمای بالا پس از یک بارندگی یا شبنم سنگین، میتواند موجب گرم شدن سریع سطح میوه شود. این تغییر دمای سریع موجب افزایش تبخیر سطحی و در نتیجه، افزایش فشار درون میوه میشود. در چنین شرایطی، ترک خوردن میوه گیلاس افزایش مییابد.
- جذب مستقیم آب از طریق پوست میوه
میوه گیلاس توانایی جذب مستقیم آب از طریق پوست را دارد. در زمانهایی که میوهها برای مدت طولانی در معرض رطوبت یا آب باران قرار بگیرند، این جذب مستقیم باعث تجمع فشار درونی و در نهایت ترک پوست خواهد شد.
راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از ترک خوردن میوه گیلاس
- مدیریت دقیق آبیاری
یکی از کلیدیترین راهکارها برای کاهش ترک خوردن میوه گیلاس، یکنواختسازی میزان رطوبت خاک در طول دوره رسیدگی است. باید از نوسانات شدید رطوبتی خودداری کرده و آبیاری را بهصورت منظم، اما با حجم کنترلشده انجام داد.
- تغذیه با کلسیم و پتاسیم
تأمین کلسیم از طریق محلولپاشی با کودهای حاوی کلسیم، به تقویت استحکام پوست و دیواره سلولی کمک میکند. همچنین، پتاسیم در انتقال آب و مواد غذایی نقش دارد و تعادل آب درون سلولی را حفظ میکند، که این دو عنصر در کنار هم میتوانند از ترک خوردن میوه گیلاس جلوگیری کنند.
- استفاده از سایبان یا پوششهای محافظ
در مناطق با بارندگی شدید، نصب پوششهای پلاستیکی سبک یا استفاده از سایبان میتواند از خیس شدن مستقیم میوه جلوگیری کرده و در نتیجه از بروز ترک جلوگیری کند.
- برداشت سریع پس از بارندگی
اگر بارندگی اتفاق افتاد، بهتر است در سریعترین زمان ممکن میوهها برداشت شوند تا زمان تماس آنها با رطوبت کاهش یابد و فرصت ایجاد ترکها کمتر شود.
- انتخاب ارقام مقاوم
اگر منطقه مستعد بارندگیهای ناگهانی یا تغییرات دمایی شدید است، انتخاب ارقام مقاوم به ترک خوردن میوه گیلاس میتواند بسیار مؤثر واقع شود. ارقام جدید و اصلاحشده معمولاً در برابر فشارهای فیزیولوژیکی مقاومت بیشتری دارند.
- استفاده از مالچ
مالچپاشی با مواد آلی یا پلاستیکی میتواند به حفظ یکنواختی رطوبت خاک و جلوگیری از تبخیر ناگهانی کمک کند. این موضوع تأثیر مستقیم بر جلوگیری از ترک خوردن میوه گیلاس دارد.
