عارضه لکه تلخ سیب یا Bitter pit یکی از اختلالات فیزیولوژیکی درختان سیب است که در ارتباط مستقیم با کمبود کلسیم بوده و در صورتی که کنترل نشود، می‌تواند هر ساله خسارت اقتصادی جبران‌ناپذیری را متوجه باغداران کند.
عارضه لکه تلخ سیب
این بیمـاری یکـی از مهم تـرین بیمـاری هـای سـیب محـسوب مـی شـود. در صـورتی کـه در بهـار هـوا مرطـوب و خنـک شـود، خسارت این بیمـاری شـدید خواهـد بـود. خـسارت مـستقیم ایـن بیماری به صورت حمله عامل بیماری به میوه و دم میوه می باشد و به طور غیرمستقیم با ایجاد لکه روی برگ ها، باعث کاهش رشـد درخت و مقدار محصول می شود.
علایم عارضه لکه تلخ سیب
در ابتدا علائم به صورت ظهور نقاط قهوه ای کوچک روی سطح میوه است که به مرور زمان این لکه ها حالت فرو رفته پیدا کرده و تیره می شوند. شیوع آن در قسمت انتهای کالیکس (فرورفتگی کاسه مانند میوه) شدیدتر است. در پوست برداری از محل لکه ها، گوشت میوه به رنگ قهوه ای، خشک و چوب پنبه ای مشاهده می گردد.
این عارضه معمولا پس از برداشت میوه مشاهده می گردد اما زمانیکه عارضه شدید باشد، در بعضی از ارقام در میوه های روی درختان نیز قابل مشاهده است. شدت شیوع عارضه در بعضی از باغات بیشتر است و نحوه مدیریت باغ در کاهش شدت عارضه می تواند دخیل باشد.
علت عارضه لکه تلخ سیب
لکه تلخی یا Bitter Pit یکی از اختالالت فیزیولوژیکی درختان سیب است که در ارتباط مستقیم با کمبود کلسیم می باشد. عارضه لکه تلخی سیب در اثر عدم تعادل عناصر معدنی مانند کلسیم و منیزیم و پتاسیم، در داخل میوه ایجاد می گردد. سطوح پائین کلسیم و سطوح بالای پتاسیم و منیزیم در بافت میوه، از علل اصلی این عارضه است. یکی از عوامل اصلی این عدم تعادل، کمبود عنصر کلسیم است.
از دیگر علل این عارضه:
۱) وجود نوسانات آبیاری که موجب کاهش تحرک کلسیم در آوندها می گردد.
۲) چیدن میوه ها به صورت نابالغ و قبل از رسیدن به دلیل عدم جذب کلسیم کافی موجب افزایش عارضه خواهد شد. ۳) کوددهی بیش از اندازه با نیتروژن و آبیاری زیاد سبب بزرگ شدن غیرنرمال میوه ها و کاهش میزان کلسیم خواهد شد.
۴) تعداد کم میوه بر روی درخت و اگر تحت این شرایط، کود ازته نیز به مقدار زیاد مصرف شود، درخت به سمت رشد رویشی رفته و از انتقال کلسیم به میوه های در حال رشد جلوگیری می نماید.
کنترل و مدیریت عارضه لکه تلخ سیب
کنترل ارگانیک
یکی از روش‌های مفید برای باغداران و زمین‌داران کوچک، مخلوط پوست تخم‌مرغ خردشده با یک اسید ضعیف (برای مثال سرکه) است.
مواد جایگزین دیگری که غنی از کلسیم هستند شامل: سنگ‌آهک جلبک‌دار، پودر بازالت، آهک سوخته، دولومیت، گچ و آهک سرباره می باشند. همچنین به‌منظور بهبود ظرفیت نگهداری آب در خاک می‌توان از مواد ارگانیک مانند کودها و کمپوست نیز استفاده کرد.
کنترل شیمیایی
محلول پاشی درختان با کلسیم در ۳ الی ۵ نوبت از اواخر خرداد که میوه ها به اندازه فندق هستند تا قبل از برداشت انجام شود. غوطه ور نمودن میوه ها بلافاصله بعد از برداشت در محلول کلسیم ۲ تا ۳ درصد نیز در افزایش جذب کلسیم و کاهش این عارضه موثر است.
اقدامات پیشگیرانه
- برداشت به موقع میوه (اجتناب از برداشت زودهنگام یا دیرهنگام میوه).
- اجتناب از مصرف کودهای کاهش دهنده اسیدیته خاک.
- رعایت فواصل آبیاری و پرهیز از تنش خشکی.
- کاهش مصرف کودهای ازته.
- اجرای هرس های تابستانه متعادل به منظور جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد درخت.
- اجتناب از ایجاد برش های متعدد و غیرضروری در هرس زمستانه که منجر به نقاط رشد رویشی زیاد در فصل رشدی آتی خواهند شد.
