گاو آهن بشقابی برای انجام خاک ورزی اولیه مورد استفاده قرار می گیرند و کار آنها تا حدودی شبیه به کار گاواهن های برگردان دار می باشد. این گاوآهنها از یک سری بشقاب های مقعر گردنده که به صورت انفرادی و جدا از هم بر روی یک شاسی قرار گرفته اند تشکیل می گردند.
عمق کار بشقاب ها به وسیله یک یا چند چرخ ویا توسط سیستم های هیدرولیک تراکتور کنترل می شوند.
گاوآهن بشقابی چیست
این گاوآهن از لحاظ نحوه تاثیر مشابه گاو آهن برگرداندار عمل میکند اما از آنجائیکه در این نوع، خاک بطور ناقص برگردانده میشود، لذا تنها در شرایطی توصیه میشود که گاوآهن برگرداندار قادر به کارکردن نباشد.
این شرایط عبارتند از:
۱- خاکهای خیلی سخت و خشک که در آن گاوآهن برگرداندار به سختی نفوذ میکند.
۲- خاکهای چسبنده که در آن گاوآهن برگرداندار حالت خاک چسبی دارد.
۳- خاکهای بسیار ساینده، ناهموار و ریشهدار که عوامل فوق برای گاوآهن برگرداندار مضر است.
۴- زمین های با بقایای گیاهی خیلی زیاد و کلشدار
۵- نیاز به شخم عمیقتر (از ۴۰ تا ۳۰/۵ سانتیمتر)
قطعات اصلی گاواهن های بشقابی :
یاتاقان بشقاب – چرخ شیار عقب – ساقه بشقاب – شاسی – محور عرضی جلو گاواهن – دکل – پایه – چرخ تثبیت عمق – پیچ تنظیم عرض برش – پیچ تنظیم عمق شخم – سیلندر های هیدرولیکی کنترل از راه دور.
اصول کار با گاو آهن بشقابی
در هنگام کار با گاو آهن بشقابی خاک و خاشاک توسط عمل چرخش بشقاب ها قطع و جا به جا می شود. چنانچه بشقاب ها بدون صفحه تمییز کن کار کنند بیشتر عمل مخلوط کردن خاک بریده شده را انجام می دهند تا برگرداندن خاک .
در صورت استفاده از صفحه تمییز کن برگردان دار خاک شبیه انچه که در گاوآهن های برگردان دار انجام می شوئد برگردانده می شود . البته عمل برگرداندن خاک به خوبی گاو آهن های برگردان دار صورت نمی گیرد .
گاواهن های بشقابی باید با سرعتی نسبتا کم و یکنواخت کار کنند تا عمل برش و عرض برش را کنترل کنند. این گاو آهن ها در سرعتهای زیاد خوب کار نمی کنندو ضمنا سرعت زیاد باعث تقلیل در عمق شخم می شود.
ساختمان گاوآهن بشقابی
الف) شاسی
شاسی اکثر ماشینهای خاکورز از جمله گاوآهنهای بشقابی از دو نوع میلافزار (Toolbar) و یا قاب (Frame) میباشد.
شما میتوانید برای مشاوره و راهنمایی جهت خرید گاو آهن مورد نیاز خود با کارشناسان ما در فروشگاه اینترنتی شاپ ثمر یا با شماره تلفن های ۰۹۱۲۰۴۳۶۸۹۰ و ۰۹۱۹۵۹۰۰۹۵۲ تماس حاصل فرمایید.
ب) عامل خاکورز (خیش بشقابی : بشقاب ؛ تنه ؛ توپی ؛ یاتاقانه ا؛ گل پاککن )
عامل خاکورز دراین گاوآهن، خیشهای بشقاب شکل میباشد که قطر بشقابها بین ۵۰ تا بیش از ۱۰۰ سانتیمتر و ضخامت آنها حدود ۵ تا ۶/۴ میلیمتر است.
عمق کار گاوآهن حداکثر یک سوم قطر بشقاب میباشد. همچنین عرض برش هر بشقاب بین ۱۸ تا ۳۰/۵ سانتیمتر است.
بشقابها به یک توپی پیچ و مهره میشوند و با درگیر شدن با خاک، حول محور خود آزادانه گردش میکنند. برای کمک به بهتر برگردانشدن لایه شخم و همچنین تمیز ماندن بشقابها، قطعهای به نام گل پاککن برای هر خیش در نظر گرفته شده است.
ساقه، رابط بین واحد خاکورز (خیش) و قاب (شاسی) میباشد.
بشقابها یا از داخل اریب شدهاند یا از خارج یا اینکه کنگرهای هستند.
بشقابهای اریب شده از بیرون را میتوان تیز نمود
ج) ساقه
د) چرخ شیار عقب
در گاوآهن بشقابی به جای کفش و پاشنه، چرخ شیار عقب وجود دارد. این چرخ با لبه تیز خود در خاک فرو رفته و باعث تعادل جانبی دستگاه میشود.
بسته به نوع و شرایط خاک میتوان قطعاتی همچون وزنههای اضافی و یا فلانژ و گل پاککن را به چرخ شیاری عقب اضافه نمود.
ه) محور عرضی جلو گاوآهن
زوایای تمایل و برش
زاویه تمایل: زاویهای که قاعده بشقابها با راستای قائم تشکیل میدهد را زاویه تمایل میگویند که این زاویه بین ۱۵ تا ۲۵ درجه میباشد. افزایش این زاویه، نفوذپذیری دستگاه را در خاکهای سنگین و چسبنده بهبود میبخشد. کاهش این زاویه، کارکرد خیش را در خاکهای سست و ترد و یا زمینهای با کلش و بقایای گیاهی زیاد اصلاح میکند.
زاویه برش: زاویهای که قاعده بشقابها با راستای پیشروی تشکیل می دهد را زاویه برش گویند که این زاویه بین ۴۲ تا ۴۵ درجه می باشد. کاهش این زاویه، سرعت گردش بشقابها را افزایش داده و عرض برش را کاهش میدهد. افزایش این زاویه، نفوذپذیری و عرض برش بشقاب را بهبود میبخشد.
تنظیمات گاوآهن بشقابی
تراز کردن گاوآهن : مشابه گاوآهن برگرداندار باید تراز طولی و عرضی انجام شود.
تنظیم عرض کار : مشابه گاوآهن برگرداندار انجام می شود. البته در گاوآهن های بشقابی تاثیر متقابل در عمق و عرض کار وجود دارد. یعنی با افزایش عمق، عرض کار دستگاه نیز زیاد میشود.
تنظیم عمق کار : مشابه گاوآهن برگرداندار تنظیم عمق با تنظیم بازوهای کششی پایین انجام میشود. البته در گاوآهن بشقابی، نفوذپذیری بشقاب به درون خاک کم میباشد. لذا جهت افزایش عمق، علاوه بر تنظیم بازوهای هیدرولیک، باید دستگاه را به نحو مقتضی سنگین نمود.