کود سولفات روی (زینک سولفات) جامدی بلورین و بی رنگ است. این نمک به صورت بلورهای یک، شش و هفت آبه و یا نمک بدون آب وجود دارد. در میان اشکال مختلف سولفات روی هفت آبه (ZnSO4 .7H2O) دارای اهمیت خاصی می باشد.
کود سولفات روی چیست؟
سولفات روی که با فرمول شیمیایی ZnSO4 نوشته می شود یک ترکیب شیمیایی غیر آلی و معدنی می باشد که برای استفاده در صنایع مختلف کاربرد دارد.
از این ماده در صنایع کشاورزی به عنوان کود شیمیایی استفاده می شود و میزان جذب روی را در گیاهان افزایش میدهد، همچنین در تغذیه دام و طیور نیز به عنوان مکمل غذایی استفاده میشود و در صنایع نساجی و چرم سازی نیز کاربردهای فراوانی دارد.
سولفات روی به راحتی در آب محلول می شود و دارای حالتی کریستالی مانند است، این ماده معدنی تاثیر بسیار زیادی در سلامت بدن انسان حیوان و رشد و نمو بهتر گیاهان دارد.
برای تزریق سولفات روی به گیاهان و درختان، محلول آبی آن را در ریشه گیاه می ریزند و یا این که با استفاده از اسپری های حاوی سولفات روی شاخ و برگ گیاهان و درختان را کود دهی می کنند.
اهمیت سولفات روی در کشاورزی
اگر تاکنون به برگهای گیاهان دقت کرده باشید،شاید برگ های زرد رنگ را در میان سایر برگهای گیاه مشاهده کرده باشید. علت همین رنگ زرد به کمبود روی در آنها برمیگردد،پس اگر کشاورزی بتواند علوفه ها و گیاهان خود را با کود شیمیایی سولفات روی تقویت نماید.
از زردی برگها در گیاهان جلوگیری خواهد شد که این خود تاثیر زیادی در افزایش میوه دهی و باروری درختان و بوته ها خواهد داشت.
پس اگر مشاهده کردید که برگ گیاهان و یا درختان شما کوچک مانده و یا به صورت لکه های سوخته قهوه ای نمایان شده است، متوجه باشید که درخت یا بوته شما از کمبود سولفات روی رنج میبرد و شما باید هرچه سریعتر نسبت به تامین این ماده معدنی اقدام کنید.
علائم کمبود سولفات روی چیست و در چه گیاهانی بیشتر نمایان است؟
همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین علائم کمبود روی در گیاهان و درختان زردی برگ ها و سوختگی لکه های آنهاست. اما برای اینکه به صورت واضح تر و تخصصی تر کمبود این ماده معدنی را متوجه بشوید.
توجه به علایم زیر به کمک کننده خواهد بود:
الف – میوه ها به صورت کوچک رشد می کنند بعد بعضی از میوه ها به صورت نارسیده خشک می شوند، بنابراین سولفات روی زمان رشد کامل میوه ها را کاهش داده و درصد باروری درختان را بسیار افزایش خواهد داد.
ب – در بوته ها و درختان شما آب کافی در اختیار دارند،اما متوجه می شوید که برخی از شاخه ها و یا بوته ها بی دلیل خشک شده اند.
ج – ریزش بیش از حد میوه ها پس از رسیدن را در حالت نارسیده نیز از علائم کمبود روی در درختان است.
د – اگر درخت پرتقال یا نارنگی یا نارنج دارید،متوجه خواهید شد که پوسته میوه ها بسیار کلفت است طوری که میوه غیر قابل خوردن است.
چرا درختان و گیاهان با کمبود روی مواجه می شوند؟
کمبود روی به گیاه مربوط نمی شود بلکه خاک علت اصلی کمبود روی می باشد. اما اینکه چرا برخی از خاک ها سرشار از سولفات روی هستند ولی برخی فاقد این ماده حیاتی می باشند، عوامل زیر دلیل این امر را ثابت می کند:
۱- آهکی بودن خاک زمین و داشتن PH بالا.
۲- استفاده بیش از حد و بی رویه از کودهای فسفاتی که توسط کشاورزان بی تجربه و تازه کار انجام میشود،ا ین مشکل در مورد زمین های اجاره ای بیشتر است.
۳- آبیاری زمین با استفاده از آب های دارای سختی بالا
تحقیقات دانشمندان ایرانی نشان داده که بیش از نیمی از زمین های ایران فاقد روی سولفات کافی بوده، به همین دلیل نیمی از محصولات کشورمان از جمله مرکبات،غلات و میوههایی مانند سیب، گلابی، هلو در اوج باروری خشک میشوند.
شما میتوانید بهترین کود سولفات روی را از فروشگاه اینرنتی شاپ ثمر خریداری کنید.
مزایای استفاده از سولفات روی در کشاورزی
وجود مقدار کافی روی سولفات در خاک باعث سرسبزی و شادابی برگ درختان و بوته ها خواهد شد، سرعت رشد میوه ها را افزایش خواهد داد و از خشک شدن و ریزش میوه ها نیز تا حد قابل توجهی جلوگیری خواهد کرد.
مکانیزم اثر روی بدین شکل است که این ماده معدنی سرعت فتوسنتز گیاه را افزایش داده و میزان جذب آب و سایر مواد معدنی، قند و پروتئین را افزایش خواهد داد. همچنین مقاومت گیاه را در مقابل بیماریها و آفات افزایش خواهد داد.
سولفات روی دارای مقادیر زیادی گوگرد می باشد، گوگرد خود سبب کاهش PH خاک و در نتیجه جذب بهتر مواد معدنی و اسید آمینه ها توسط گیاه خواهد شد.
همچنین سولفات روی با افزایش درصد جذب آب توسط گیاه ، درصد سنتز اسید آمینه تریپتوفان را افزایش خواهد داد.
جالب توجه است که فلز روی باعث فعال شدن ۳۰۰ نوع آنزیم در گیاهان خواهد شد این آنزیم ها وظیفه رشد، باروری،افزایش سرعت فتوسنتز و سنتز، حفظ طراوت و سرسبزی، افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها و افزایش سطح مقاومت در برابر شوری خاک و گرمای بیش از حد را برعهده خواهند داشت.
زمان مناسب کود دهی زمین و گیاهان توسط کود سولفات روی
اگر بخواهیم از این کود به صورت محلول استفاده کنیم،باید درختان و بوتهها را قبل از شکوفه دادن و در اوایل بهار با استفاده از اسپری های حاوی کود سولفات روی و اسید بوریک و اوره کود دهی کرد.
اما اگر بخواهیم از شکل پودری یا کریستالی این کود استفاده کنیم در اواخر پاییز و یا اوایل بهار می توان زمین شخم زده را با ترکیبی از این کودها صاف کرد. بدین ترتیب کود به اعماق خاک رفته و به مرور زمان و با آبدهی گیاهان و درختان باعث تقویت آنها خواهد شد.
چه زمانی می توان نتیجه حاصل از کود دهی با سولفات روی را مشاهده نمود؟
اگر در پاییز سال قبل یا بهار همان سال اقدام به کود دهی زمین کرده باشید.، با شکوفه دادن گل ها متوجه خواهید شد که گل ها محکم تر هستند و در برابر وزش باد و تگرگ ها مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.